مسئله مناسب سازی محیط شهری برای معلولین، سالمندان و کودکان، از سالها پیش در دستورکار شهرداریها قرار گرفته و اقداماتی -هر چند کم و ناقص- در این مورد انجام شده است، ولی به نظر میرسد این ضرورت در جامعه احساس شده و ارگانهای مسوول، در حال برنامهریزی برای بهبود این شرایط می باشند.ولی در نهایت، کیفیت این خدمات و میزان محدودیتهای آنان را باید از معلولان و کم توانان در محیط شهر پرسید و نه اشخاص سالم در جامعه.امروزه رمپهای ( رمپ یک سطح شیب استکه برای دسترسی اتومبیل ها یا افراد، به تراز های مختلف در یک ساختمان، احداث می گرد.) ساخته شده در معابر شهری، نه فقط با وضعیت فعلی مورد استفاده معلولان قرار نمی گیرد، بلکه ممکن است منجر به آسیب فردی شود که از سر خیرخواهی قصد کمک به فرد معلول را دارد.
در طرحها و پروژههای عمرانی و ساختمانها، باید توجه جدی به وضعیت معلولان و اشخاص کم توان جسمی صورت پذیرد، تا این بخش جامعه نیز، بتوانند از فضاهای عمومی شهر حداکثر استفاده را داشته باشند. موقعی یک معلول نمی تواند از پل هوایی استفاده کند، و یا وارد پارک گردد ، به این معنی است که شهر معلول است؛ زیرا قادر نیست این امکانات را -که حق شهروندان است-در اختیار آنها بگذارد.
امروزه، معلولان برای حضور در معابر و خیابانهای سطح شهر با مشکلاتی مانند ناهمواریهای سطوح و نبود معبر مناسب برای ویلچر روبرو هستند.
اولین شرط حضور افراد معلول در جامعه، مناسب سازی محیط شهری می باشد ،ولی ورود افراد معلول برای انجام فعالیت های اداری در دستگاههای اجرایی غیرممکن می باشد.
از طرف دیگر، پلهای هوایی نیز برای استفادهی معلولین جسمی-حرکتی هیچ امکاناتی ندارند، در نتیجه این افراد ترجیح میدهند به جای زحمت بسیار برای عبور از پل، خطر عبور از عرض خیابان یا بزرگراه را به جان بخرند.هرچند در سال های اخیر شهرداریها نسبت به تجهیز پل های عابر پیاده به پله برقی اقدام نمودهاند، ولی تعداد این پل ها کم است و هنوز تعداد فراوانی از پل های عابر به همان قدیمی ترین شکل خود و با تعداد پله های فراوان مانده و راه رفتن روی آنها با داشتن بیش از ده ها پله برای افراد معلول با مشکل همراه است.
بین سالهای 1933 تا 1945 فرانکلین دلانو روزولت رییسجمهور آمریکا بود. او در دهه 1930 برنامههای اقتصادی خود موسوم به «معامله جدید» را اجرا نمود که به رهایی شهروندان آمریکایی از ویرانی ناشی از رکود اقتصادی انجامید. او در ضمن با موفقیت رهبری آمریکا در بخش عمده دوران جنگ جهانی دوم را بر عهده گرفت.روزولت بعد از تلاش برای خاموش کردن آتشی در جزیره ای کوچک در کانادا به علتی نامعلوم در سن 39 سالگی به فلج اطفال مبتلا و از مردی قوی و ورزشکار به فردی مفلوج تبدیل گشت.
آلبرت انیشتین، پدر «نظریه نسبیت» از جمله نوابغ معلول در جهان است. این دانشمند مشهور مبتلا به یک نوع معلولیت آموزشی بود که موجب اختلال در روان خوانی و یا درک مطلب میشود. این اختلال دیسکلسیا یا خوانش پریشی نامیده میشود. انیشتین در یادگیری هم با مشکل مواجه بود و تا ۳ سالگی قادر به صحبت کردن نبود.انیشتین در انجام ریاضیات پایه در مدرسه هم مشکلات اساسی داشت. «نوشتن در مورد خود» از جمله مشکلاتی بود که برای این نابغه کم توان کار بزرگی قلمداد میشد چرا که فرد مبتلا به اختلال خوانش پریشی سطح نوشتاریاش بسیار پایینتر از سطح معلومات و هوش عمومیاش است.
استیون هاوکینگ از جمله نوابغ معلول جهان بود که نبوغ او باعث شد تا او را آلبرت انیشتینی دیگر بنامند. این دانشمند نابغه معلول و فیزیکدان، کیهان شناس و نویسنده انگلیسی به مدت ۳۰ سال دارنده کرسی ریاضیات لوکاس بود. او به خاطر فعالیت در زمینه کیهان شناسی و گرانش کوانتومی به ویژه درباره سیاه چاله شناخته شده است.کتاب تاریخچه زمان هاوکینگ، اثر این دانشمند معلول با رکوردی ۲۳۷ هفته ای، پر فروشترین کتاب در بریتانیا شد. استیون هاوکینگ در سال ۱۹۴۲ در آکسفورد متولد شد؛ درست در سالهای جنگ جهانی دوم.
خودش بعدها تعریف کرد، شبی که متوجه بیماری شد کابوسی دید که در خواب محکوم به اعدام شده است. در آن لحظه حس کرد که هر لحظه زندگی چقدر برایش ارزشمند است. بعد از بیماری به یاد آورد که در بیمارستان با یک جوان مبتلا به سرطان هم اتاق بوده و او درد زیادی میکشید.پس خود را قانع کرد که حداقل درد ندارد و از کجا معلوم که پیشبینی پزشکان درست باشد. هاوکینگ با قدرت ادامه داد تا جایی که بیماری پیشرفت کرد به طوری که از هر گونه حرکت ناتوان بود. با این حال تسلیم نشد و مغز شگفتانگیز او به پژوهشها در مورد جهان ناشناخته ادامه داد و نظریات بزرگی از او به یادگار ماند.
از هلن کلر میتوان به عنوان یکی نوابغ و نویسندگان معلول جهان نام برد که علیرغم میزان ناتوانیاش، توانست دستاوردهای زیادی در طول زندگی خود داشته باشد. هنگامی که تنها ۱۹ ماه داشت، دچار یک بیماری شد که پزشکان در آن زمان قادر به شناسایی آن نبودند. این بیماری هم شنوایی و هم بینایی او را دچار مشکل کرد.با این حال، این ناتوانی و معلولیت نتوانست او را متوقف کند. هلن کلر نخستین فردی بود که با چنین مشکلاتی مدرک لیسانس خود را در رشته هنر گرفت. او میگفت زندگی یک ماجراجویی جسورانه است.هلن در تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی قرن بیستم نقش بسزایی داشت. حقوق بانوان، صلح طلبی، رفاه بانوان، سوء تغذیه و کنترل بارداری ناخواسته از جمله این موضوعات بودند.
فریدا کالو، هنرمند مکزیکی، الگوی استقامت و از نوابغ و مشاهیر معلول جهان بود. ناتوانی کالو مانع از شهرت جهانی او نشد. هنگامی که ۶ سال داشت به فلج اطفال مبتلا شد. ویروس آسیب شدیدی به پاهای او وارد کرد و پس از یک تصادف وحشتناک و شکستگی ستون فقرات برای همیشه فلج شد.فریدا میگوید وقتی بالهایی برای پرواز دارم، چه نیازی به پا هست؟ نام او حالا به عنوان یکی از نقاشان برجسته تاریخ هنر معاصر به ثبت رسیده است. او در بستر بیماری و در نقطهای که همه فکر میکردند نقطه پایان است، شروع به کشیدن نقاشی کرد و موفق شد تا به شهرتی جهانی دست پیدا کند.
کریستی براون، نویسنده، نقاش و شاعر ایرلندی متولد دوبلین مبتلا به فلج مغزی بود. او از جمله مشهورترین نوابغ معلول جهان است که تنها می توانست پای چپ خود را حرکت دهد. کریستی حتی قادر به حرف زدن نیز نبود. پزشکان معتقد بودند او دچار معلولیت ذهنی نیز است.با این حال او با کمک مادر خود توانست نقاشی کشیدن را بیاموزد و تصاویر زیبایی را خلق کند. کریستی حتی سرگذشت زندگی خود را در کتاب «پای چپ من» به نگارش درآورد. فیلم سینمایی مشهور «پای چپ من» هم از روی این کتاب اتوبیوگرافی و زندگی کریستی براون ساخته شده است.
جان نش، یکی از دانشمندان معلول جهان است که برنده جایزه نوبل اقتصاد شد. او ریاضیدان نابغه و مطرح امریکایی است که در سال ۱۹۵۸ به اسکیزوفرنی از نوع پارانویید دچار شد. بیماری باعث شد تا جایگاه خود را در دانشگاه از دست بدهد. نش بیش از ۳۰ سال با این بیماری جنگید و توانست با کمک اطرافیان خود به مسیرش با قدرت بیشتر ادامه دهد. نش در تکامل نظریه بازیها، نقش مهمی داشت. فیلم سینمایی مشهور «ذهن زیبا» بر اساس زندگی نش ساخته شده است.
رجبلو، نابغه معلول ایرانی در حوزه IT است که در بین ۱۰ فرد تاثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۰ قرار گرفت. او میگوید: من به دلیل ابتلا بیماری SMA که روی عضلات تاثیر میگذارد دچار معلولیت بسیار شدیدی شدهام. براساس اعلام بهزیستی دارای ۹۸ درصد معلولیت هستم و تنها با دست راستم میتوانم کار کنم.او حالا مدیرعامل استارتاپ توانیتو است. رجبلو میگوید: به خاطر محدودیت جسمی که داشتم به سمت کار با کامپیوتر رفتم و در حوزه آی تی شروع به کار کردم، برنامه نویسی را یاد گرفتم و حالا مثل یک آدم عادی ساعتها کار میکنم.